Subset (4)

default · 585k rows

Split (1)

train · 585k rows

text stringlengths 11 900k	id stringlengths 2 6	url stringlengths 31 146	title stringlengths 1 115
# Эмирбагы (Меҗитөзү) Эмирбагы (төр. Emirbağı) — Төркия Җөмһүриятенең Карадиңгез бүлгесе Чорум иле Меҗитөзү илчесенә караган бер авыл (төр. köy).	533636	https://tt.wikipedia.org/wiki/Эмирбагы_(Меҗитөзү)	Эмирбагы (Меҗитөзү)
# Пустиня (Карпатасты воеводалыгы) һәм Пустиня — Польшаның Карпатасты воеводалыгы Дембица гминасында урнашкан авыл. # Пустиня (Карпатасты воеводалыгы) ## Климаты Климаты уртача, йомшак кыш һәм җылы җәй белән характерлана. Гыйнварның уртача температурасы -1 °C — -5 °C, июльдә +17 °C — +19 °C. Явым-төшем 500-800 мм.	445369	https://tt.wikipedia.org/wiki/Пустиня_(Карпатасты_воеводалыгы)	Пустиня (Карпатасты воеводалыгы)
# Рандаллстаун (Мэриленд) Рандаллстаун — Америка Кушма Штатларының Мэриленд штатында урнашкан халык санын алу урыны (ингл. census-designated place, CDP). # Рандаллстаун (Мэриленд) ## Географиясе Рандаллстаун халык санын алу урыны мәйданы — 26,503551 км², 26,495764 км² (1 апрель 2010). Статистик яктан аерымланган урынның чикләре хокукый статуска ия түгел. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 176 ± 1 метр биеклектә урнашкан.	491400	https://tt.wikipedia.org/wiki/Рандаллстаун_(Мэриленд)	Рандаллстаун (Мэриленд)
# Хәким Мөхетдинов Хәким Мөхетдинев (Хәким Галиәкбәр улы Мөхетдинев, 22 июль 1922(1922-07-22), Сәфәр, Тамъян-Катай кантуны, Кече Башкортстан, РСФСР — 26 май 1988(1988-05-26) (65 яшь), Учалы, Учалы районы, БАССР, РСФСР, СССР) — Социалистик Хезмәт Каһарманы (1951).	193093	https://tt.wikipedia.org/wiki/Хәким_Мөхетдинов	Хәким Мөхетдинов
# BARD1 BARD1 (ингл. BRCA1 associated RING domain 1 һәм BRCA1 associated RING domain 1 isoform phi) — кешенең 2-нче хромосомасы аксымы, шул ук исемдәге ген тарафыннан кодлана торган югары молекуляр органик матдә.	358488	https://tt.wikipedia.org/wiki/BARD1	BARD1
# Налҗыкуюҗагы (Кастамону) Налҗыкуюҗагы (төр. Nalcıkuyucağı) — Төркия Җөмһүриятенең Карадиңгез бүлгесе Кастамону иле Кастамону илчесенә караган бер авыл (төр. köy).	539613	https://tt.wikipedia.org/wiki/Налҗыкуюҗагы_(Кастамону)	Налҗыкуюҗагы (Кастамону)
# Альме Альме — Италиянең Ломбардия төбәгендә урнашкан коммуна. Бергамо провинциясе составына керә. # Альме ## Географиясе Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 294 ± 1 метр биеклектә урнашкан. Вилла-д'Альме, Альменно-Сан-Бартоломео, Соризоле, Альменно-Сан-Сальваторе һәм Паладина коммуналары белән чиктәш.	355656	https://tt.wikipedia.org/wiki/Альме	Альме
# О-Галле (Сент-Круа, Висконсин) О-Галле — Америка Кушма Штатларының Висконсин штатында урнашкан зур булмаган шәһәр (ингл. town). # О-Галле (Сент-Круа, Висконсин) ## Географиясе Шәһәрчек мәйданы — 33,8 квадрат миль. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 379 ± 0 метр биеклектә урнашкан.	498527	https://tt.wikipedia.org/wiki/О-Галле_(Сент-Круа,_Висконсин)	О-Галле (Сент-Круа, Висконсин)
# Кузанс-ле-Форж һәм Кузанс-ле-Форж (фр. Cousances-les-Forges) — Франциянең Мёз департаментында урнашкан коммуна.	311372	https://tt.wikipedia.org/wiki/Кузанс-ле-Форж	Кузанс-ле-Форж
# Әнүр Вахитов Әнүр Вахитов (Әнүр Хисмәт улы Вахитов, баш. Әнүр Хисмәт улы Вахитов) — язучы, филология фәннәре кандидаты, Җәлил Киекбаев исемендәге премия лауреаты (2002, вафатыннан соң), ССРБ (БАССР) язучылар берлеге әгъзасы (1965). # Әнүр Вахитов ## Тәрҗемәи хәле 1932 елның 20 декабрендә БАССР Красноусольский районы (1940 елдан Гафури районы) Тугай авылында туган. Сәетбаба урта мәктәбен (1951), А.К. Тимирязев исемендәге Башкорт дәүләт педагогия институтының (1958 елдан Башкорт дәүләт университеты) тел һәм әдәбият факультетын (1958), ССРБ ФА БФ Тарих, тел һәм әдәбият институтында аспирантураны (1964) тәмамлаган. «Хәзерге башкорт романы» темасына филология фәннәре кандидатлыгына диссертация яклаган (1965). «Башкорт совет прозасының жанр һәм стиль үсеше закончалыклары» (Закономерности жанрово-стилевого развития башкирской советской прозы) темасына докторлык диссертациясе әзерләп бетергән (монографиясе 1982 елда, авторефераты 1984 елда Алматыда басыла). # Әнүр Вахитов ## Хезмәт юлы * 1951 БАССР Гафури районы Тулпар мәктәбендә укыта. * 1952 Уфада «Октябрьский натиск» басмаханәсендә корректор булып эшли. * 1958-1961 елларда БДПИ (1958 елдан БДУ)ның башкорт әдәбияты кафедрасында укыта. * 1964 елдан Уфада ССРБ ФА БФ Тарих, тел һәм әдәбият институтында өлкән гыйльми хезмәткәр булып эшли. # Әнүр Вахитов ## Иҗаты «Үрләү» исемле беренче шигыре 1955 елда «Ленинсы» газетасында басыла. Аннан соңгы хикәяләре, шигырьләре БАССР газета-журналларында һәм «Яшь көчләр» альманахында урын ала. «Салават күпере» исемле хикәятләр җыентыгы, «Каен чуклары» исемле лирик хикәяләр җыентыгы нәшер ителә. Мифтахетдин Акмулланың юлда йөрүләрен тасвирлаган «Самавыр рәтләүче» хикәясен (1960) яза Әдәбият белгече, тәнкыйтьче буларак та билгеле. «Эпик киңлекләрдә», «Талантның асылы», «Иҗади портретлар» китапларында проза жанры , башкорт романы, башкорт повесте үсеше мәсьәләләрен күтәрә. Салават турындагы халык җырларын темаларга аера. Казакъ язучыларының хикәяләреннән төзелгән «Абай җире» китабын (1977) төзүдә тәрҗемәче буларак катнаша. # Әнүр Вахитов ## Китаплары * Салават күпере. Уфа, 1963. * Каен чуклары. Уфа, 1966. * Эпик киңлекләрдә. Уфа, 1968. * Шәҗәрә, хикәятләр. Уфа, 1969. * Талантның асылы. Уфа, 1972. * Иҗади портретлар. Уфа, 1976 (Динис Исламов, Хәким Гыйләҗев, Яныбай Хамматов иҗаты турында). * Башкорт совет романы. М., 1978. (рус.) * Офыклар киңәйгәндә. Уфа, 1979. * Зәйнәп Биишева иҗаты. Уфа, 1980 (И. Вәлитов белән бергә). * Якты күңел. Уфа, 1981. * Башкорт прозасында жанр һәм стиль. Уфа, 1982. (рус.) * Әдәбият шоңкары. Уфа, 1984 (Г. Сәләм иҗаты һәм тормышы). * Чияле түбә. Уфа, 1985. * Тамырларым. Уфа, 1992. * Башкорт прозасында жанр-стиль кануннары. Уфа, 2007. # Әнүр Вахитов ## Бүләкләре, мактаулы исемнәре * 2002 Җәлил Киекбаев премиясе (вафатыннан соң) — Җәлил Киекбаевның «Туганнар һәм якыннар» китабын нәшер итүгә әзерләгән өчен. # Әнүр Вахитов ## Хәтер * Гафури районы үзәге Красноусольский бистәсендә һәм Сәетбаба авылында урамнарга исеме бирелгән. * Язучының улы кинорежиссер Салават Вахитов Ә. Вахитов турында «Шәҗәрә» фильмы төшергән. # Әнүр Вахитов ## Шигыреннән өзек * Народам всем в душе найду я место, Но в сердце сердца, ты, родной народ !	169856	https://tt.wikipedia.org/wiki/Әнүр_Вахитов	Әнүр Вахитов
# Лобрессель Лобрессель (фр. Laubressel) — Франциянең Об департаментына караган коммуна, Вандёвр-сюр-Барс кантонына карый.	273654	https://tt.wikipedia.org/wiki/Лобрессель	Лобрессель
# Парду Ноу III Парду Ноу III — Италиянең Сарденья төбәге Сиамаджоре өязендә урнашкан торак пункт. # Парду Ноу III ## Климаты Биредәге җирләргә Урта диңгез климаты хас, җәй чагыштырмача коры һәм кызу, эссе, ә кыш — йомшак.	641794	https://tt.wikipedia.org/wiki/Парду_Ноу_III	Парду Ноу III
# Оминьяно Скало (Салерно) Оминьяно Скало — Италиянең Кампания төбәге Оминьяно өязендә урнашкан торак пункт. # Оминьяно Скало (Салерно) ## Географиясе Оминьяно Скало Апеннин ярымутравының көньяк өлешендә, Италия башкаласы Римнан көньякка таба урнашкан. # Оминьяно Скало (Салерно) ## Климаты Биредәге җирләргә Урта диңгез климаты хас, җәй чагыштырмача коры һәм кызу, эссе, ә кыш — йомшак.	640684	https://tt.wikipedia.org/wiki/Оминьяно_Скало_(Салерно)	Оминьяно Скало (Салерно)
# Поройна-Маре Поройна-Маре — Румыниянең Мехединць жудецында урнашкан авыл. Поройна-Маре (коммуна) коммунасына карый. # Поройна-Маре ## Географиясе Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 293 ± 1 метр биеклектә урнашкан.	384245	https://tt.wikipedia.org/wiki/Поройна-Маре	Поройна-Маре
# Никифоровка Никифоровка — Татарстан Республикасының Тәтеш районындагы авыл. Почта индексы — 422373. # Никифоровка ## Климат Тәүлек буена һаваның уртача температурасы : \| Гый \| Фев \| Мар \| Апр \| Май \| Июн \| Июл \| Авг \| Сен \| Окт \| Ноя \| Дек \| Ел \| \| -10.1 °C \| -10.3 °C \| -5.3 °C \| 5.5 °C \| 14.2 °C \| 18.9 °C \| 20.7 °C \| 18.4 °C \| 12.8 °C \| 5 °C \| -3.8 °C \| -9.3 °C \| 4.7 °C \| Климат уртача континенталь. Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе буенча климатның коды: Dfb. Уртача еллык һава температурасы 4.7 °C.	39156	https://tt.wikipedia.org/wiki/Никифоровка	Никифоровка
# Глинице-Доманево Глинице-Доманево — Польшаның Мазовия воеводалыгы Винница гминасында урнашкан авыл. # Глинице-Доманево ## Климаты Климаты уртача, йомшак кыш һәм җылы җәй белән характерлана. Гыйнварның уртача температурасы -1 °C — -5 °C, июльдә +17 °C — +19 °C. Явым-төшем 500-800 мм.	464788	https://tt.wikipedia.org/wiki/Глинице-Доманево	Глинице-Доманево
# Майский (Яраң районы) Майский (рус. Майский) — Киров өлкәсенең Яраң районында урнашкан авыл. # Майский (Яраң районы) ## Климат Биредә климат уртача-континенталь. Төньяк Боз океаны якын булганлыктан һәм төньяктан исүче җилләрне тоткарлаучы таулар булмаганга, кыш озын һәм суык булып тора, шулай ук җәй көне дә нык суыта, кырау еш төшә ала. # Майский (Яраң районы) ## Сәгать поясы Майский (Яраң районы) Мәскәү вакыты (Moscow Time Zone, MSK) сәгать поясында урнашкан. UTC белән аермасы +3:00 сәгать тәшкил итә. # Майский (Яраң районы) ## Халык Халык саны динамикасы: 2010 елгы җанисәп буенча күпчелекне алып торучы халыклар: руслар (100%).	121832	https://tt.wikipedia.org/wiki/Майский_(Яраң_районы)	Майский (Яраң районы)
# Старкоч (Студнице) Старкоч (чех. Starkoč) — Чехиянең Кралове Градец крае Студнице районында урнашкан авыл. # Старкоч (Студнице) ## Географиясе Мәйданы — 1,973 км². Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 327 метр биеклектә урнашкан. # Старкоч (Студнице) ## Климаты Биредә климат уртача континенталь, җәй чагыштырмача җылы, кыш — салкын, болытлы, дымлы. # Старкоч (Студнице) ## Тарихы Авыл җирләре элек Богемия тарихи төбәгенә караган. # Старкоч (Студнице) ## Демография Халык саны динамикасы: \| Ел \| Халык саны \| \| 1869 \| 200 \| \| 1880 \| 184 \| \| 1890 \| 183 \| \| 1900 \| 209 \| \| Ел \| Халык саны \| \| 1910 \| 222 \| \| 1921 \| 270 \| \| 1930 \| 308 \| \| 1950 \| 306 \| \| Ел \| Халык саны \| \| 1961 \| 314 \| \| 1970 \| 311 \| \| 1980 \| 303 \| \| 1991 \| 278 \| \| Ел \| Халык саны \| \| 2001 \| 268 \| \| 2011 \| 301 \| \| 2021 \| 295 \|	602798	https://tt.wikipedia.org/wiki/Старкоч_(Студнице)	Старкоч (Студнице)
# Саут-Ван-Горн (Аляска) һәм Саут-Ван-Горн — Америка Кушма Штатларының Аляска штатында урнашкан халык санын алу урыны (ингл. census-designated place, CDP). # Саут-Ван-Горн (Аляска) ## Географиясе Саут-Ван-Горн халык санын алу урыны мәйданы — 22,089973 км², 22,089976 км² (1 апрель 2010). Статистик яктан аерымланган урынның чикләре хокукый статуска ия түгел. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 418 Фут биеклектә урнашкан.	487176	https://tt.wikipedia.org/wiki/Саут-Ван-Горн_(Аляска)	Саут-Ван-Горн (Аляска)
# Балле (Майенн) Балле (фр. Ballée) — Франциянең Майенн департаментында урнашкан коммуна.	310657	https://tt.wikipedia.org/wiki/Балле_(Майенн)	Балле (Майенн)
# Енишеһир (Артуклу) Енишеһир (төр. Yenişehir) — Төркия Җөмһүриятенең Көньяк-Көнчыгыш Анатолия бүлгесе Мардин иле Артуклу илчесенә караган бер мәхәллә (төр. mahalle).	512891	https://tt.wikipedia.org/wiki/Енишеһир_(Артуклу)	Енишеһир (Артуклу)
# Нерги-Яха Нерги-Яха — Россия территориясеннән ага торган елга. Ямал-Ненец АО биләмәләрендә ага. Елга Вэнга-Яха елгасы кушылдыгы булып тора. Елга озынлыгы 18 км. # Нерги-Яха ## Су реестры мәгълүматы Россия дәүләт су реестры мәгълүматы буенча елга Түбән Об бассейн округында урнашкан. Кече елга бассейны — Асбассейн юк, елга бассейны — Пур. Су ресурсларының федераль агентлыгы мәгълүматы буенча: * Дәүләт су реестрында су объектының коды — 15040000112115300056360 * Гидрологик өйрәнү (ГӨ) буенча коды — 115305636 * Бассейн коды — 15.04.00.001 * ГӨ буенча саны — 15 * ГӨ буенча чыгарылышы — 3	83914	https://tt.wikipedia.org/wiki/Нерги-Яха	Нерги-Яха
# Энджеево (Куявия-Диңгез буе воеводалыгы) Энджеево — Польшаның Куявия-Диңгез буе воеводалыгы Льняно гминаcында урнашкан авыл. # Энджеево (Куявия-Диңгез буе воеводалыгы) ## Климаты Климаты уртача, йомшак кыш һәм җылы җәй белән характерлана. Гыйнварның уртача температурасы -1 °C — -5 °C, июльдә +17 °C — +19 °C. Явым-төшем 500-800 мм.	452210	https://tt.wikipedia.org/wiki/Энджеево_(Куявия-Диңгез_буе_воеводалыгы)	Энджеево (Куявия-Диңгез буе воеводалыгы)
# CAPN2 CAPN2 (ингл. Calpain 2) — кешенең 1-нче хромосомасы аксымы, шул ук исемдәге ген тарафыннан кодлана торган югары молекуляр органик матдә.	359193	https://tt.wikipedia.org/wiki/CAPN2	CAPN2
# Пирбәйли Пирбәйли (әзери. Pirbəyli) — Әзербайҗанның Шамахы районына караган авыл.	571584	https://tt.wikipedia.org/wiki/Пирбәйли	Пирбәйли
# Гизоначча Гизоначча (фр. Ghisonaccia) — Франциянең Югары Корсика департаментына караган коммуна, Гизоначча кантонына карый. # Гизоначча ## Географиясе Коммуна мәйданы — 68,25 км².	267732	https://tt.wikipedia.org/wiki/Гизоначча	Гизоначча
# Антон (Техас) Антон — Америка Кушма Штатларының Техас штатында урнашкан шәһәр. # Антон (Техас) ## Тарихы Антон шәһәре елда нигезләнгән. # Антон (Техас) ## Географиясе Шәһәр мәйданы — 2 км², 2,024396 км² (1 апрель 2010). Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 1033 метр биеклектә урнашкан.	419441	https://tt.wikipedia.org/wiki/Антон_(Техас)	Антон (Техас)
# Велико Мрашево һәм Велико Мрашево — Словениянең Кршко (община) җәмгыятендә урнашкан авыл. # Велико Мрашево ## Географиясе Мәйданы — 3,05 км². Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 151 ± 1 метр һәм 179 метр биеклектә урнашкан.	430325	https://tt.wikipedia.org/wiki/Велико_Мрашево	Велико Мрашево
# Залахвенне Залахвенне (белар. Залахвенне) — Белоруссиянең Могилёв өлкәсе Быхавский районында урнашкан авыл. # Залахвенне ## Климаты Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Гыйнварның уртача температурасы — минус 5 °C, июльнеке — плюс 18,3 °C. Кышын көньяк җилләр, җәен көнчыгыш һәм төньяк-көнчыгыш җилләр исә. Җилнең уртача тизлеге 3 м/сек. Еллык явым-төшем күләме 550—650 мм.	563198	https://tt.wikipedia.org/wiki/Залахвенне	Залахвенне
# Вильядеканес Вильядеканес (исп. Toral de los Vados) — Испаниянең Леон провинциясендә урнашкан муниципалитет. # Вильядеканес ## Географиясе Муниципалитет мәйданы — 24,13 км². Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 530 метр биеклектә урнашкан.	331270	https://tt.wikipedia.org/wiki/Вильядеканес	Вильядеканес
# Локалита Буси (Мачерата) Локалита Буси — Италиянең Марке төбәге Фьюмината өязендә урнашкан торак пункт. # Локалита Буси (Мачерата) ## Географиясе Локалита Буси Апеннин ярымутравының урта өлешендә, Италия башкаласы Римнан көнчыгышка таба урнашкан.--> # Локалита Буси (Мачерата) ## Климаты Биредәге җирләргә Урта диңгез климаты хас, җәй чагыштырмача коры һәм кызу, эссе, ә кыш — йомшак.	634549	https://tt.wikipedia.org/wiki/Локалита_Буси_(Мачерата)	Локалита Буси (Мачерата)
# Оклук (Арач) Оклук (төр. Okluk) — Төркия Җөмһүриятенең Карадиңгез бүлгесе Кастамону иле Арач илчесенә караган бер авыл (төр. köy).	539841	https://tt.wikipedia.org/wiki/Оклук_(Арач)	Оклук (Арач)
# Федешть Федешть — Румыниянең Васлуй жудецында урнашкан авыл. Шулетя (коммуна) коммунасына карый. # Федешть ## Географиясе Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 241 ± 1 метр биеклектә урнашкан.	387080	https://tt.wikipedia.org/wiki/Федешть	Федешть
# Холбенешть Холбенешть — Румыниянең Вранча жудецында урнашкан авыл. Фитионешть (коммуна) коммунасына карый. # Холбенешть ## Географиясе Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 240 ± 1 метр биеклектә урнашкан.	387646	https://tt.wikipedia.org/wiki/Холбенешть	Холбенешть
# Манасия (коммуна) Манасия — Румыниянең Яломица жудецында урнашкан авыл. Яломица коммунасына карый. # Манасия (коммуна) ## Географиясе Диңгез дәрәҗәсе өстеннән биеклектә урнашкан.	374073	https://tt.wikipedia.org/wiki/Манасия_(коммуна)	Манасия (коммуна)
# Поранга Поранга — Бразилиядә урнашкан муниципалитет, Сеара штатына карый. # Поранга ## Географиясе Муниципалитет мәйданы — 1309,274 км².	346181	https://tt.wikipedia.org/wiki/Поранга	Поранга
# Ареа Артиҗанале Вия Кунео (Кунео) Ареа Артиҗанале Вия Кунео — Италиянең Пьемонт төбәге Бовес өязендә урнашкан торак пункт. # Ареа Артиҗанале Вия Кунео (Кунео) ## Географиясе Ареа Артиҗанале Вия Кунео Альп тауларының көньяк-көнбатыш өлешендә, Италия башкаласы Римнан төньяк-көнбатышка таба урнашкан. # Ареа Артиҗанале Вия Кунео (Кунео) ## Климаты Биредәге җирләргә Урта диңгез климаты хас, җәй чагыштырмача коры һәм кызу, эссе, ә кыш — йомшак.	611352	https://tt.wikipedia.org/wiki/Ареа_Артиҗанале_Вия_Кунео_(Кунео)	Ареа Артиҗанале Вия Кунео (Кунео)
# Брдарица Брдарица (серб. Брдарица) — Сербиянең Мачва округы Котселева җирлегендә (серб. општина) урнашкан торак пункт. # Брдарица ## Географиясе Балкан ярымутравының төньяк өлешендә, диңгез дәрәҗәсе өстеннән 179 метр биеклектә урнашкан. # Брдарица ## Климаты Биредә кышлар кыска һәм карлы, җәйләр җылы. Иң салкын ай – гыйнвар, иң җылы ай – июль. Урта температура - 11 °C. Уртача еллык явым-төшем саны – 896 мм.	606692	https://tt.wikipedia.org/wiki/Брдарица	Брдарица
# Сан Бенедето (Бьела) Сан Бенедето — Италиянең Пьемонт төбәге Черрионе өязендә урнашкан торак пункт. # Сан Бенедето (Бьела) ## Географиясе Сан Бенедето Апеннин ярымутравының урта өлешендә, Италия башкаласы Римнан көнчыгышка таба урнашкан.--> # Сан Бенедето (Бьела) ## Климаты Биредәге җирләргә Урта диңгез климаты хас, җәй чагыштырмача коры һәм кызу, эссе, ә кыш — йомшак.	648812	https://tt.wikipedia.org/wiki/Сан_Бенедето_(Бьела)	Сан Бенедето (Бьела)
# Виктор Лазаренко Виктор Анатольевич Лазаренко (26 апрель 1956, Сумы) — Россия галиме, хирургия өлкәсендә белгеч, медицина фәннәре докторы, профессор, 2009 елдан Курск дәүләт медицина университеты ректоры. Россия Федерациясенең атказанган табибы. Россия ангиолог һәм кан тамырлары хирурглары җәмгыяте, Аурупа кан тамырлары хирурглары җәмгыяте, Россия Федерациясе хирург-гепатологлары ассоциациясе әгъзасы. Халыкара экология фәннәре, кеше һәм табигать хәвефсезлеге академиясе, Россия медик-техник фәннәр академиясе, Россия Табигый фәннәр академиясе, Россия табигать белеме академиясе академигы. # Виктор Лазаренко ## Биографиясе Лазаренко Виктор Анатольевич 1956 елда Сумы шәһәрендә туган. 1979 елда Курск дәүләт медицина институтының дәвалау факультетын тәмамлый. Белгород өлкәсенең Шебекинский кала дәваханәсендә балалар хирургы булып эшли. 1988 елда «Функциональное состояние глубоких вен при первичной варикозной болезни и послевоенных рецидивах этого заболевания» темасына кандидатлык диссертациясе яклый. Ул варикоз авыруын диагностикалау һәм аны дәвалау ысулының берничә классификациясен тәкъдим итә, ул безнең илдә һәм чит илләрдә киң кулланыла. Клапаннарны экстравазаль коррекцияләүнең тәкдим ителгән ысулы 1990 елда ССРБ ВДНХ-да күрсәтелә. 1996 елда «Клапанная недостаточность глубоких вен нижних конечностей, диагностика и хирургическое лечение» темасына докторлык диссертациясе яклый. 1996 елдан — хирургик авырулар кафедрасы профессоры. 2001 елдан 2003 елга кадәр — өлкә клиник дәваханәсенең йөрәк-кан тамырлары хирургиясе бүлеге мөдире, Курск өлкәсенең йөрәк-кан тамырлары хирургы. 2002 елдан — дипломнан соң белем бирү факультеты деканы. 2004 елдан — фәнни — тикшеренү эшләре буенча проректор 2009 елның августында Курск дәүләт медицина университетының ректоры вазифасына тәгаенләнә. # Виктор Лазаренко ## Фәнни эшчәнлеге Фәнни кызыксынулары: варикоз һәм тромбоздан соң авыру проблемалары; критик артериаль ишемияне дәвалау; йөрәк ритмын, деструктив панкреатит, бавыр, сепсис, обтурацияле сары авыруын, корсак куышлыгының локаль җилкенсенү; пешү авыруларын дәвалау. Өч фәнни ачыш, 900-дән артык фәнни басма, 95 уйлап табу авторы. В. А. Лазаренко җитәкчелеге астында 23 кандидатлык һәм 7 докторлык диссертациясе якланган. # Виктор Лазаренко ## Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре * «Россия Федерациясенең атказанган табибы» (2003 й.) мактаулы исеме * «Россия Федерациясенең Сәламәтлек саклау отличнигы» күкрәк билгесе. * «Малайзия халыкара университет колледжының мактаулы докторы» (2012 г.) * Курск өлкә Думасының мактаулы грамоталары — күп еллык намуслы хезмәте, югары профессиональлеге һәм мәгариф үсешенә шактый зур өлеш кертүе өчен (2013 г.) * Россия Федерациясе Федераль җыелышының Дәүләт Думасы мактау грамотасы — Русия Федерациясе кануниятен үстерүгә зур өлеш керткәне өчен (2013 г.) * «GEOMATIKA университет колледжы фәннәре докторы » (Kuala-Lumpur, Малайзия) мактаулы исеме (2014 й.) * Бәйрут MATN университетының мактаулы профессоры (Ливан) (2015 г.) * 2014 елда «Сочи каласындагы кышкы XXII олимпия уеннарына һәм кышкы XI паралимпия уеннарының» истәлекле медале (2014 г.)	481745	https://tt.wikipedia.org/wiki/Виктор_Лазаренко	Виктор Лазаренко
# Дордзишки Дордзишки (белар. Дордзішкі) — Белоруссиянең Гродно өлкәсе Смаргонский районында урнашкан авыл. # Дордзишки ## Климаты Биредә климат уртача, җылы җәй һәм йомшак кыш хас. Гыйнварның уртача температурасы — минус 6,6–5 °C, июльнеке — плюс 17–18,2 °C. Кышын көньяк җилләр, җәен көнчыгыш һәм төньяк-көнчыгыш җилләр исә. Җилнең уртача тизлеге 3 м/сек. Еллык явым-төшем күләме 520—640 мм.	560935	https://tt.wikipedia.org/wiki/Дордзишки	Дордзишки
# Цахенберг Цахенберг — Алманиянең Бавария җирендә урнашкан коммуна. # Цахенберг ## Халкы Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value). # Цахенберг ## Географиясе Коммуна мәйданы — Ошибка Lua в Модуль:Sources на строке 178: attempt to concatenate local 'letter' (a nil value).. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән 602 метр биеклектә урнашкан.	296467	https://tt.wikipedia.org/wiki/Цахенберг	Цахенберг
# Анобра һәм Анобра — Португалиянең Коимбра округына керә торган фрегезия. Кондейша-а-Нова муниципалитетына карый. # Анобра ## Географиясе Мәйданы — 16,38 км².	341077	https://tt.wikipedia.org/wiki/Анобра	Анобра
# Сен-Реми (Аверон) Сен-Реми (Аверон) (фр. Saint-Rémy) — Франциянең Аверон департаментына караган коммуна, Вильнёвуа-э-Вильфраншуа кантонына карый. # Сен-Реми (Аверон) ## Географиясе Коммуна мәйданы — 8,98 км².	264332	https://tt.wikipedia.org/wiki/Сен-Реми_(Аверон)	Сен-Реми (Аверон)
# NGC 6681 NGC 6681 — Томанлыклар һәм йолдыз тупланмалары яңа гомуми каталогында теркәлгән галактика. # NGC 6681 ## Тарихы Әлеге галактика 1780 елда Франция астрономы Charles Messier тарафыннан, яктылык җыючы элемент буларак көзге кулланучы, 8.38 см (3.3 дюйм) зурлыктагы оптик телескоп ярдәмендә ачылган.	253931	https://tt.wikipedia.org/wiki/NGC_6681	NGC 6681
# Вийар-Кольмар Вийар-Кольмар (фр. Villars-Colmars) — Франциянең Югары Прованс Альплары департаментына караган коммуна, Алло-Кольмар кантонына карый. # Вийар-Кольмар ## Географиясе Коммуна мәйданы — 40,59 км².	263971	https://tt.wikipedia.org/wiki/Вийар-Кольмар	Вийар-Кольмар
# (12245) 1988 RM7 (12245) 1988 RM7 — Кояш системасының Марс һәм Юпитер орбиталары арасындагы өлкәсендә урнашкан астероид. # (12245) 1988 RM7 ## Тарихы 1988 елның 9 сентябрендә Анри Дебеонь тарафыннан Ла-Силья обсерваториясендә ачыла. Астероидның вакытлыча атамасы булып баштан «1988 RM7» саналган.	278648	https://tt.wikipedia.org/wiki/(12245)_1988_RM7	(12245) 1988 RM7
# Жировница Жировница (серб. Жировница) — Сербиянең Шумади округы Баточина җирлегендә (серб. општина) урнашкан торак пункт. # Жировница ## Географиясе Балкан ярымутравының төньяк өлешендә, диңгез дәрәҗәсе өстеннән 211 метр биеклектә урнашкан. # Жировница ## Климаты Биредә кышлар кыска һәм карлы, җәйләр җылы. Иң салкын ай – гыйнвар, иң җылы ай – июль. Урта температура - 11 °C. Уртача еллык явым-төшем саны – 896 мм.	609211	https://tt.wikipedia.org/wiki/Жировница	Жировница
# Alpawıt Alpawıt (Alpağıt), borınğı Törki atama, batır mäğnäsendäge "alıp" süzenä nisbätle. 6-13. yözlärdäge törki däwlätlärendä ğäskäri berämlek (alay) başlığınıñ xärbi titulı. Qazan häm Qasím xanlıqlarda yuğarı däräcäle xärbi, ğäskär başlığı. 16. yöz axırı – 17. yöz başınnan ere cirbiläwçelär qatlamı ataması.	9542	https://tt.wikipedia.org/wiki/Alpawıt	Alpawıt
# (10538) Тороде (10538) Тороде (лат. Torode) — Кояш системасының Марс һәм Юпитер орбиталары арасындагы өлкәсендә урнашкан астероид. # (10538) Тороде ## Тарихы 1991 елның 11 ноябрендә Брайан Мэннинг тарафыннан Stakenbridge обсерваториясендә ачыла. Астероидның вакытлыча атамасы булып баштан «1991 VP2» саналган.	241512	https://tt.wikipedia.org/wiki/(10538)_Тороде	(10538) Тороде
# Халосток (Искатеопан де Кваутемок) Халосток — Мексиканың Герреро штатында урнашкан торак пункт. Ixcateopan de Cuauhtémoc муниципалитеты составына керә. # Халосток (Искатеопан де Кваутемок) ## Географиясе Халосток Мексиканың көньяк-көнбатыш өлешендә, Мехико шәһәреннән көньяктарак урнашкан. # Халосток (Искатеопан де Кваутемок) ## Климаты Җирлеккә йомшак җылы климат хас, еллык уртача температура 21,9 °C. Явым-төшем күбесенчә җәй көне, сентябрь айларында төшә, кыш коры. # Халосток (Искатеопан де Кваутемок) ## Тарихы Бу җирләрдә беренче кешеләр якынча 20 мең ел элек күренә башлый. Болар ольмеклар дип уйланыла. Соңрак Теотиуакан йогынтысы көчәя. VIII — XV гасырларда ацтеклар йогынтысында була. 1521 елда испаннар керә, Испания яулап алганнан соң территория Мехико аудиенциясенең бер өлешен тәшкил итә, ул башта элекке ацтек империясе провинцияләреннән торган һәм соңрак Яңа Испания вице-корольлеге составына керә. 1849 елның 27 октябреннән Герреро штаты составында.	704930	https://tt.wikipedia.org/wiki/Халосток_(Искатеопан_де_Кваутемок)	Халосток (Искатеопан де Кваутемок)
# Раково Раково (рус. Раково, чуаш. Раккасси) — Татарстан Республикасының Буа районындагы авыл. Почта индексы — 422455. # Раково ## Климат Тәүлек буена һаваның уртача температурасы : \| Гый \| Фев \| Мар \| Апр \| Май \| Июн \| Июл \| Авг \| Сен \| Окт \| Ноя \| Дек \| Ел \| \| -10.1 °C \| -10.3 °C \| -5.3 °C \| 5.5 °C \| 14.2 °C \| 18.9 °C \| 20.7 °C \| 18.4 °C \| 12.8 °C \| 5 °C \| -3.8 °C \| -9.3 °C \| 4.7 °C \| Климат уртача континенталь. Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе буенча климатның коды: Dfb. Уртача еллык һава температурасы 4.7 °C. # Раково ## Шәхесләр * Николай Данилов (1926-1988), инженер, ССРБ дәүләт премиясе лауреаты. * Валентин Урдаш (1924-1973), чуаш язучысы.	39743	https://tt.wikipedia.org/wiki/Раково	Раково
# Марянка (Пясечинский повяты) Марянка — Польшаның Мазовия воеводалыгы Тарчин гминасында урнашкан авыл. # Марянка (Пясечинский повяты) ## Климаты Климаты уртача, йомшак кыш һәм җылы җәй белән характерлана. Гыйнварның уртача температурасы -1 °C — -5 °C, июльдә +17 °C — +19 °C. Явым-төшем 500-800 мм.	467457	https://tt.wikipedia.org/wiki/Марянка_(Пясечинский_повяты)	Марянка (Пясечинский повяты)

Subsets and Splits

No community queries yet

The top public SQL queries from the community will appear here once available.